ADA. Drezdeńskie Archiwum Awangardy

To był dla mnie obowiązkowy punkt zwiedzania Drezna. Chciałem zobaczyć wnętrze Archiwum Awangardy odkąd zobaczyłem jego zdjęcie w Internecie. Jestem fanem klatek schodowych. A te zakręcone wprost uwielbiam. Ale od początku.

Bydynek straży Nowego Miasta (Neustädter Wache) został zbudowany na zlecenie elektora Saksonii i króla Polski Augusta II Mocnego w latach 1732-1737 według planów Zachariasa Longuelune. Wcześniej w tym miejscu stał drewniany budynek z 1683 roku, którego potoczna nazwa została później przeniesiona na nowy budynek. Blockhaus. Dom z bali. Kamień węgielny położono 3 sierpnia 1732 r.

Po uroczystym wmurowaniu kamienia węgielnego prace początkowo postępowały bardzo szybko, tak że do października 1732 r. budynek został doprowadzony aż do głównego gzymsu. Jednak zaledwie kilka miesięcy później, 1 lutego 1733 roku, elektor zmarł, co doprowadziło do wstrzymania wszystkich prac. Dopiero sześć lat później bryła budynku została wyposażona w awaryjny dach chroniący ją przed warunkami atmosferycznymi. Pod naciskiem komendanta Neustadt, generała hrabiego Unruha, elektor Fryderyk August II zdecydował się dokończyć budowę w zmodyfikowanej formie. Zgodnie z planami Johanna Christopha Knöffela dodano dodatkową antresolę, a dom wykończono dwuspadowym dachem pokrytym dachówką.

Po rozebraniu miejskich fortyfikacji w roku 1809 przestał pełnić pierwotną funkcję, jednak przez następne dziesięciolecia ciągle był siedzibą różnych agend wojskowych. W wyniku bombardowania podczas II wojny światowej został doszczętnie spalony i przez 35 lat pozostawał ruiną. Odbudowano go w latach 1978-1982 i przeznaczono na Dom Przyjaźni Niemiecko-Radzieckiej. Po zjednoczeniu Niemiec był wykorzystywany do organizacji wydarzeń organizowanych przez rząd Saksonii, stał się też siedzibą Saksońskiej Akademii Sztuk Pięknych, drezdeńskiego oddziału Saksońskiej Akademii Nauk oraz Saksońskiej Państwowej Fundacji na rzecz Przyrody i Środowiska. Z powodu nieodpowiednich środków ochrony przeciwpowodziowej budynek został dotkliwie uszkodzony przez powódź latem 2013 roku.

W czerwcu 2016 r. ogłoszono, że budynek ma zostać przebudowany, aby pomieścić Archiwum Awangardy kolekcjonera sztuki Egidio Marzony, który przekazał około 1,5 miliona dzieł do Państwowych Zbiorów Sztuki w Dreźnie w latach 2016-2018. Renowacja rozpoczęła się w 2019 r. od szeroko zakrojonych prac rozbiórkowych dachu, ścian, stropów i fundamentów. Elementy o wartości historycznej zostały zmapowane, opisane i zmagazynowane do czasu ponownej instalacji. Konkurs na przebudowę wygrała pracownia architektoniczna Nieto Sobejano Arquitectos.

Uroczyste otwarcie odbyło się 4 maja 2024 roku.

To była dobra przebudowa. Zachowano zewnętrzną tkankę historyczną, jednak wnętrze zbudowano od nowa. Na parterze znajduje się sala wystawowa, którą można aranżować w zależności od potrzeb. Piętro zajmuje przestrzeń badawcza, miejsca do pracy, przestrzeń warsztatowa. W podziemia jest kawiarenka. Wszystkie kondygnacje łączy spiralna klatka schodowa. Wszystko razem jest naprawdę imponujące. I w całości dostępne dla osób z niepełnosprawnościami. Popatrzcie sami.